“คุณหมอคะ ลูกไม่ยอมทำการบ้าน นั่งเรียนแป๊บเดียวก็ลุก เล่นของ กินขนม… แบบนี้คือสมาธิสั้นหรือเปล่าคะ?”
หมอได้ยินคำถามนี้จากคุณพ่อคุณแม่บ่อยมากค่ะ และหมออยากบอกว่า เด็กสมาธิสั้น ไม่ได้แปลว่าเค้าจะเรียนไม่ได้
เพียงแต่สมองของเขาอาจต้องการ “วิธีการเรียนรู้ที่ต่างออกไปจากเด็กทั่วไป” เพื่อให้เขาสามารถดึงศักยภาพออกมาได้เต็มที่
ทำไมเด็กสมาธิสั้นถึงเรียนได้ยาก?
เด็กสมาธิสั้น (ADHD) มักมีปัญหาเรื่องการจดจ่อและควบคุมตนเอง เช่น
- เสียสมาธิเร็ว โดยเฉพาะในงานที่น่าเบื่อหรือซ้ำ ๆ
- ลืมง่าย ทำให้จำเนื้อหาที่เรียนได้ไม่นาน
- ซนหรือขยับตัวตลอดเวลา ซึ่งรบกวนการนั่งเรียนต่อเนื่อง
- ทำงานไม่เสร็จ เพราะมีสิ่งรบกวนเข้ามาตลอด
แต่ในขณะเดียวกัน เด็กสมาธิสั้นมักมีความคิดสร้างสรรค์สูง และถ้าได้วิธีที่เหมาะกับสมองของเขา เขาสามารถเรียนรู้ได้ดีมากค่ะ
5 เทคนิคช่วยลูกสมาธิสั้นให้เรียนรู้ได้เต็มศักยภาพ
1. แบ่งงานเป็นช่วงสั้น ๆ
- แทนที่จะให้นั่งทำการบ้าน 1 ชั่วโมงเต็ม ให้แบ่งเป็น 10-15 นาที แล้วพักสั้น ๆ
- สมองของเด็กจะจดจ่อได้ดีขึ้นเมื่อเห็นว่า “อีกนิดเดียวก็เสร็จ”
2. ใช้สิ่งกระตุ้นเชิงบวก
- ชมเชยทันทีเมื่อเขาทำได้ เช่น “เก่งมากลูกที่นั่งทำจนจบ”
- ใช้สติ๊กเกอร์ ดาว หรือคะแนนแลกของรางวัลเล็ก ๆ
- ทำให้การเรียนรู้กลายเป็นเรื่องสนุกและมีเป้าหมาย
3. ลดสิ่งรบกวนรอบตัว
- จัดโต๊ะเรียนให้เรียบง่าย ไม่มีของเล่นหรืออุปกรณ์ที่ดึงความสนใจ
- ถ้าอยู่บ้าน ควรปิดทีวีและมือถือในระหว่างเรียน
4. ใช้ความสนใจของลูกเป็นตัวช่วย
- ถ้าลูกชอบไดโนเสาร์ ก็ใช้ไดโนเสาร์เป็นสื่อการสอนคณิตหรือภาษา
- การเชื่อมเนื้อหากับสิ่งที่ลูกสนใจ จะทำให้เขาโฟกัสได้นานขึ้น
5. ทำงานร่วมกับครู
- บอกครูให้เข้าใจว่าลูกมีสมาธิสั้น และขอความร่วมมือปรับวิธีสอน
- เช่น ให้ลูกนั่งหน้า ใกล้ครู หรือแบ่งงานเรียนเป็นช่วงสั้น ๆ
- ครูและพ่อแม่เป็นทีมเดียวกัน จะช่วยให้ลูกเรียนได้ดีกว่ามาก
เด็กสมาธิสั้นไม่ใช่เด็กขี้เกียจ หรือเด็กดื้อ แต่สมองของเขามีวิธีทำงานที่ต่างไป หน้าที่ของเราในฐานะพ่อแม่ คือหาวิธีให้เขาได้ใช้พลังและศักยภาพในแบบของตัวเอง
บางครั้งอาจต้องมีการบำบัดร่วมด้วย หรือแม้แต่การใช้ยาที่จะช่วยเพิ่มสมธิ (ซึ่งปลอดภัยภายใต้การดูแลของแพทย์)
แต่สิ่งที่สำคัญไม่แพ้กัน คือ “ความเข้าใจ ความสม่ำเสมอ และความรัก”
เขียนโดย พญ.สิริน ปุญญโชติ
จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น
